معنی سر نهفته

راز، رمز

راز

نهفته. [ن ُ / ن ِ / ن َ هَُ ت َ / ت ِ] (ن مف، اِ) پوشیده. پوشانده:
ز می مست هموار خفته بدی
به دستار چین سرنهفته بدی.
فردوسی.
چاهی است جهان ژاژ و سرنهفته
وز چاه نهفته بتر نباشد.
ناصرخسرو.
|| مخفی. مستور. ناشناخته:
هنر نهفته چوعنقا بماند از آنکه نماند
کسی که بازشناسد همای را از خاد.
ظهیر.
تا مرد سخن نگفته باشد
عیب و هنرش نهفته باشد.
سعدی.
|| غایب. رو نهفته.رخ نهان کرده:
از خلق نهفته چند باشی
ناسوده نخفته چند باشی.
نظامی.
|| ناپدید. غایب. ناموجود:
نی نی اگر چه معجزه دارم که عاجزم
بخت نهفته را نتوان کرد آشگار.
خاقانی.
ای دل به غم نشین که سلامت نهفته ماند
وی جم به ماتم آی که خاتم پدید نیست.
خاقانی.
|| مکتوم. پنهان. مکتتم. (یادداشت مؤلف):
زبان بربسته بهتر سر نهفته
نماند سر چو شد اسرار گفته.
ناصرخسرو.
گه چون نسیم با گل راز نهفته گفتن
گه سِرّ عشقبازی از بلبلان شنیدن.
حافظ (دیوان چ قزوینی - غنی ص 270).
|| راز. سر. دقیقه. نکته ٔ غامضه. امر و مسأله ٔ نهانی. (یادداشت مؤلف):
همه خوابها پیش ایشان بگفت
نهفته پدید آورید از نهفت.
فردوسی.
که بگزارد او خواب شاه جهان
نهفته برآرد ز بند نهان.
فردوسی.
سه فرزند را خواند شاه جهان
نهفته برون آورید از نهان.
فردوسی.
هر چه هست از دقیقه های نجوم
یا یکایک نهفته های علوم.
نظامی.
|| مستتر. مضمر:
مادرتو خاک و آسمان پدر تست
در تن خاکی نهفته جان سمائی.
ناصرخسرو.
چو جان در تن خرد در دل نهفته ست
به آمختن ز دل برکن نهنبن.
ناصرخسرو.
|| عفیف. عفیفه. مخدره. (یادداشت مؤلف). مستوره. محجوبه: مرد حجام برخاست و چراغ برافروخت... زن را بسلامت دید... و توبه کرد که به گفتار نمام زن پارسا و عیال نهفته ٔ خود را نیازارد. (کلیله و دمنه). || (ق) نهانی. محرمانه. سرّی. مخفیانه:
نهفته بجستی همه رازشان
شنیدی همان نام و آوازشان.
فردوسی.
برفتند کارآگهان ناگهان
نهفته بجستند کار جهان.
فردوسی.
سر و تن بشستی نهفته به باغ
پرستنده با او نبردی چراغ.
فردوسی.
همان بهتر که با آن ماه دلدار
نهفته دوستی ورزم پری وار.
نظامی.
- نهفته داشتن، مخفی کردن. پوشیدن. (یادداشت مؤلف):
بگشای راز عشق و نهفته مدار عشق
از می چه فایده ست به زیر نهنبنا.
کسائی.
بر این جمله یکچند بگذاشتم
سخن را نهفته همی داشتم.
فردوسی.

نهفته پژوهی. [ن ُ / ن ِ / ن َ هَُ ت َ / ت ِ پ ِ / پ َ] (حامص مرکب) شغل و فعل نهفته پژوه. (یادداشت مؤلف). رجوع به نهفته پژوه شود.

نهفته گوی. [ن ُ / ن ِ / ن َ هَُ ت َ / ت ِ] (نف مرکب) رازگوی. غیب دان:
بشر گفت ای نهفته گوی جهان
هر کسی را عقیده ای است نهان.
نظامی.

نهفته کار. [ن ُ / ن ِ / ن َ هَُ ت َ / ت ِ] (ص مرکب). پوشیده کار. در خفا کارکننده و رازدار:
فرض گشت آن نهفته کاران را
که به یاری رسند یاران را.
نظامی.

نهفته نژاد. [ن ُ / ن ِ / ن َ هَُ ت َ / ت ِ ن ِ] (ص مرکب) که اصل و نسبش معین نیست:
تو مردی یک اسبه نهفته نژاد
به تو چون دهد چون بدیشان نداد.
اسدی.

نهفته پژوه. [ن ُ / ن ِ /ن َ هَُ ت َ / ت ِ پ ِ / پ َ] (نف مرکب) مفتش. متجسس. جاسوس خفیه. پلیس مخفی. (یادداشت مؤلف):
یکی جادویی بود نامش ستوه
گزارنده راه و نهفته پژوه.
دقیقی (شاهنامه، بیت 10300).

نهفته نیاز. [ن ُ / ن ِ / ن َ هَُ ت َ / ت ِ] (ص مرکب) که فقیر و نیازمند است اما روی سؤال ندارد. بینوای منیعالطبع. صاحب ِ کیسه ٔ خالی و همت عالی:
و گر بی پدر کودکانند نیز
از آن کس که دارد نخواهند چیز
بود مام کودک نهفته نیاز
همی دارد آن تنگی خویش راز.
فردوسی.
دگر هرکه باشد نهفته نیاز
بدو برگشایم در گنج باز.
فردوسی.
|| دادخواه مخفی و بطور پنهانی. (ناظم الاطباء) ؟

‎ (اسم) پوشیده پنهان: ((تا مردسخن نگفته باشد عیب و هنرش نهفته باشد. )) (گلستان. چا. فروغی. بخ. 15)، در پنهانی مخفیانه: ((ترکان خاتون کربوغا را نهفته به اصفهان فرستاد. ))

(نُ هُ تِ) (ص مف.) پنهان، پوشیده.

پوشیده، پنهان،
(قید) [قدیمی] مخفیانه،
[قدیمی] ناشناخته،
(اسم) [قدیمی] راز،
(صفت) [قدیمی] غایب،

پنهان، پوشیده، راز، مختفی، مخفی، مخفی، مستتر، مستور، مکتوم، ناآشکار، ناپدید، ناپیدا، نهان،
(متضاد) آشکار، بارز، پیدا، ظاهر، مرئی، مشهود، هویدا

مستتر

پنهانی

800